Na maleńkiej wyspie Dokos, w pobliżu greckiej Hydry, spoczywa pod wodą skarb archeologiczny, który przyciąga uwagę badaczy z całego świata. Uważany za najstarszy znany wrak statku, liczący sobie ponad 4200 lat, jest nie tylko świadectwem umiejętności nawigacyjnych starożytnych ludów, ale także cennym źródłem wiedzy o handlu morskim w epoce brązu.
Pochodzenie i datowanie wraku
Odkryty w 1975 roku przez amerykańskiego archeologa podwodnego Petera Throckmortona, wrak statku Dokos datowany jest na wczesny okres helladyjski (2700–2200 p.n.e.). Choć drewniane elementy statku nie przetrwały próby czasu, to zachowane w miejscu spoczynku wraku artefakty pozwalają naukowcom na datowanie i rekonstrukcję historii tej starożytnej jednostki.
Artefakty z głębin
Z wraku wydobyto ponad 500 dobrze zachowanych przedmiotów ceramicznych, w tym naczynia kuchenne, urny, filiżanki i różnorodne sosjerki. Zabytki, datowane na około 2250 rok p.n.e., są nieocenionym źródłem informacji o codziennym życiu i handlu w epoce brązu. George Papathanasopoulos, szef zespołu archeologów, podkreśla, że Dokos dostarcza pierwszych faktycznych dowodów na handel morski z tego okresu.
Tajemnice handlu morskiego
Analiza artefaktów i ich porównanie z innymi znaleziskami z regionu wskazuje na to, iż statek prawdopodobnie należał do zamożnego kupca z kontynentu greckiego. Ładunek zawierał wyroby ceramiczne z Cyklad, co sugeruje, że statek mógł uczestniczyć w handlu na trasie z południowej Eubei do Zatoki Sarońskiej i Argolidzkiej.
Zagadki wraku
Położenie niektórych artefaktów znalezionych wokół wraku stawia przed naukowcami pytanie o powody jego zatonięcia. Fredrick van Doorninck, profesor antropologii, zauważa, że artefakty w Dokos zostały zidentyfikowane jako pochodzące z wczesnego okresu helladyjskiego, ale mogły raczej zostać wyrzucona jako np. wybrakowane ze statku niż zatonąć wraz z nim.
Tajemnice wraku na Dokos
Jednakże to, co odkryli archeolodzy morscy na wraku statku Dokos, wykracza poza samą ceramikę i artefakty. Większość specjalistów zgadza się, że dowody wskazują na to, iż najcenniejszym znaleziskiem są faktycznie same pozostałości statku. Zatoka, w której spoczywa, jest naturalnym portem, który odgrywał ważną rolę na znanym szlaku handlowym. To właśnie tutaj, nadzorując badania podwodne, George Papathanasopoulos odkrył dowody na istnienie dwóch osad z wczesnego okresu helladyjskiego.
W niewielkiej odległości od miejsca zatonięcia statku naukowcy natknęli się na dwa głazy z otworami w górnej części, które mogą być najstarszymi kamiennymi kotwicami, jakie kiedykolwiek znaleziono. To odkrycie jest przełomowe, ponieważ po raz pierwszy kamienne kotwice zostały powiązane z prawdopodobnym wrakiem starożytnego statku, co może pozwolić na jeszcze dokładniejsze datowanie tego fascynującego znaleziska.
Rekonstrukcja starożytnego statku
Yiannis Vichos, archeolog morski i specjalista od starożytnych statków, który jest częścią zespołu badawczego, sugeruje, że jeśli statek Dokos był podobny do tych przedstawionych na wazach z tamtego okresu, to prawdopodobnie był to duża łódź o długości około 25 metrów. Takie jednostki były napędzane wiosłami, miały niski dziób i wysoką rufę. Te charakterystyki wskazują na to, że jednostka była przystosowana do długich podróży morskich i mogła przewozić znaczne ilości ładunku, co jest zgodne z hipotezą o handlowym charakterze znaleziska.
Odkrycie wraku na Dokos i związanych z nim artefaktów, w tym kamiennych kotwic, dostarcza nieocenionych informacji na temat starożytnego handlu morskiego i budowy statków. Każdy nowy element tych archeologicznych puzzli pozwala naukowcom lepiej zrozumieć, jak wyglądało życie i technologia w epoce brązu. Wrak na Dokos to nie tylko cenny artefakt historyczny, ale także klucz do odsłaniania tajemnic przeszłości, które wciąż czekają na odkrycie przez ciekawych i wytrwałych badaczy.
Źródło:Greckie Ministerstwo Kultury Antycznej