W 2014 roku zespół badaczy, wspierany przez społeczność Inuitów, dokonał jednego z najbardziej spektakularnych odkryć archeologicznych ostatnich dekad.
Odkryto wrak HMS Erebus, jednego z dwóch statków ekspedycji Franklina z 1845 roku, który zaginął w tajemniczych okolicznościach podczas poszukiwania Przejścia Północno-Zachodniego.
Dziesięć lat po tym przełomowym wydarzeniu, przyglądamy się, jak ustne tradycje Inuitów doprowadziły do rozwiązania jednej z największych zagadek morskich XIX wieku.
Słuchaj w wersji audio
Dziedzictwo ekspedycji Franklina
Sir John Franklin, brytyjski badacz i oficer Royal Navy, wyruszył z Anglii w maju 1845 roku na czele dwóch statków – HMS Erebus i HMS Terror. Celem jego ekspedycji było zbadanie i zmapowanie Przejścia Północno-Zachodniego, szlaku morskiego łączącego Atlantyk z Pacyfikiem przez Arktykę. Niestety, Franklin i jego załoga zaginęli, a przez ponad 150 lat ich los pozostawał nieznany.
Tajemnica Wyspy Króla Williama
Przez dziesięciolecia liczne ekspedycje próbowały odnaleźć zaginione statki i członków załogi. Znaleziono jedynie nieliczne artefakty, które nie przyniosły odpowiedzi na pytania dotyczące miejsca zatonięcia statków. Przełom nastąpił dzięki zaangażowaniu Inuitów, którzy przez pokolenia przekazywali sobie ustne opowieści o losach ekspedycji Franklina.
Klucz do odkrycia
Louie Kamookak, historyk z Gjoa Haven, poświęcił ponad 30 lat na przeprowadzanie wywiadów ze starszymi Inuitami, zbierając ich relacje o tajemniczych wrakach. W 2008 roku informacje te zostały przekazane badaczom z Parks Canada, którzy wspólnie z Inuitami rozpoczęli podwodne wyprawy archeologiczne. W wyniku tych działań, w 2014 roku odkryto wrak HMS Erebus przy północno-zachodnim wybrzeżu Wyspy Króla Williama.
Archeologiczne skarby
Odkrycie HMS Erebus zapoczątkowało szereg misji badawczych, które zaowocowały odnalezieniem ponad 1500 artefaktów. W 2016 roku zlokalizowano również wrak HMS Terror, co stało się sensacją na skalę światową. Te znaleziska były możliwe dzięki współpracy wielu organizacji publicznych, prywatnych i non-profit, a także dzięki zaangażowaniu społeczności Inuitów.
Ochrona i Dziedzictwo
W 2015 roku wrak HMS Erebus został wpisany na listę National Historic Sites of Canada, co zapewniło mu prawną ochronę. W 2017 roku podobny status uzyskał wrak HMS Terror. Oba wraki są teraz częścią narodowego miejsca historycznego zarządzanego wspólnie przez Inuitów i Parks Canada.
Wyjątkowa Misja
Zaginięcie dwóch statków, które wyruszyły z misją badawczą z 129 oficerami i marynarzami przykuło uwagę opinii publicznej i wzbudzało nieprzerwanie zainteresowanie przez ponad 160 lat. Przez lata różne osoby i grupy badały dowody, opracowywały własne teorie i podejmowały poszukiwania. W 1992 r. Historic Sites and Monuments Board of Canada uznała wraki HMS Erebus i HMS Terror za narodowe miejsce historyczne w celu ich ochrony, gdyby kiedykolwiek zostały odnalezione. To oznaczenie, wraz z umową z 1997 roku z rządem brytyjskim, nadało Parks Canada rolę w odnalezieniu i ochronie statków.
W 2008 roku zespół archeologii podwodnej Parks Canada, wspierany przez różnych partnerów, rozpoczął nową, wieloletnią serię nowoczesnych poszukiwań. Wytrwałość, technologia i wiedza Inuitów doprowadziły do zlokalizowania wraków HMS Erebus w 2014 roku i HMS Terror w 2016 roku. Od tego czasu zespół archeologów podwodnych Parks Canada współpracował z Inuitami przy wykopaliskach Erebusa. Odzyskane artefakty są wspólną własnością Parks Canada i Inuit Heritage Trust, organizacji, która reprezentuje interesy Inuitów związane z archeologią, między innymi.
Poprzednia
1 od 2 |
Następna
Ekspedycja Franklina pozostaje jednym z najbardziej fascynujących rozdziałów w historii badań polarnych, a jej dziedzictwo żyje dzięki determinacji i mądrości zarówno współczesnych badaczy, jak i rdzennych mieszkańców Kanady.
Źródło: Parks Canada
