Jacques-Yves Cousteau – Życie i Dziedzictwo

Jacques-Yves Cousteau to postać, która na zawsze zmieniła nasze postrzeganie oceanów i życia pod wodą. Jego praca i wizje były nie tylko pionierskie, ale również inspirujące dla wielu pokoleń. W wywiadzie dla „Time” Cousteau powiedział, że pewnego dnia ludziom będą chirurgicznie dodawane skrzela, aby umożliwić im życie pod wodą. Ta futurystyczna wizja pokazuje, jak bardzo Cousteau wyprzedzał swoje czasy.

 

 Dziś, 11 czerwca, obchodzimy urodziny jednego z najbardziej wpływowych badaczy podwodnego świata. Dla wielu pasjonatów oceanografii i miłośników przyrody jest to data szczególna, przypominająca o człowieku, który otworzył przed nami tajemnice głębin morskich. Cousteau, poprzez swoje innowacyjne podejście i niezłomną pasję, zrewolucjonizował nasze rozumienie oceanów, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które inspiruje kolejne pokolenia.

Jacques-Yves Cousteau urodził się 11 czerwca 1910 roku we Francji, w Saint-André-de-Cubzac – zmarł 25 czerwca 1997 w Paryżu. Był francuskim oficerem marynarki, wizjonerem i współtwórca automatu oddechowego, filmowcem i pionierem w badaniu podmorskiego życia, znanym z  wielu eksploracji podwodnych.

Jego kariera rozpoczęła się w marynarce wojennej, gdzie zdobył umiejętności nurkowania i zainteresował się badaniami podwodnymi. 

 

Automat oddechowy — Rewolucja w  nurkowaniu

Wraz z inżynierem Emilem Gagnanem Cousteau stworzył w 1943 roku pierwszy automat oddechowy, znany jako aqualung. Przed tym wynalazkiem nurkowanie było ograniczone do krótkich zanurzeń z użyciem ciężkiego sprzętu, który nie pozwalał na swobodne poruszanie się pod wodą. Automat oddechowy Cousteau i Gagnana zrewolucjonizował nurkowanie, umożliwiając długotrwałe i głębokie eksploracje podwodnego świata. Dzięki temu wynalazkowi nurkowie mogli oddychać sprężonym powietrzem z butli, co otworzyło nowe możliwości badawcze i rekreacyjne.

 

„The Silent World”  – książka, która zmieniła postrzeganie oceanów

W 1950 roku Jacques-Yves Cousteau  podzielił się swoimi ambitnymi planami nakręcenia podwodnych filmów dokumentalnych z brytyjskim filantropem Thomasem Loelem Guinnessem. Guinness, zafascynowany wizją Cousteau, postanowił wesprzeć go w sposób, który miał zrewolucjonizować badania oceaniczne.

Zakupił dawny trałowiec i wydzierżawił go Cousteau za symbolicznego 1 funta rocznie. Statek ten, nazwany Calypso, miał stać się ikoną eksploracji podwodnej i narzędziem, które umożliwiło Cousteau realizację jego marzeń o odkrywaniu tajemnic oceanów.

 Chociaż Cousteau otrzymał statek praktycznie za darmo, jego wyposażenie i utrzymanie załogi były ogromnym wyzwaniem finansowym. Koszty były astronomiczne, więc Cousteau musiał szukać wsparcia finansowego na różne sposoby. Wystąpił o dotacje rządowe i prosił producentów o bezpłatny sprzęt.

Chcąc zebrać więcej funduszy, Cousteau wraz z Frédérikiem Dumasem napisali książkę „The Silent World”, która ukazała się w 1953 roku. Książka, opisująca ich pionierskie przygody w nurkowaniu, stała się bestsellerem, sprzedając się w ponad 5 milionach egzemplarzy.    

W swojej książce Cousteau po raz pierwszy zasugerował, że wieloryby mogą nawigować za pomocą echolokacji, co wywnioskował z obserwacji ich zachowania podczas wchodzenia do Cieśniny Gibraltarskiej. 

 

Film dokumentalny  „The Silent World”

W 1956 roku Cousteau, we współpracy z francuskim reżyserem Louisem Malle, nakręcił swój pierwszy kolorowy film dokumentalny na podstawie „The Silent World”. Film zmienił sposób, w jaki ludzie postrzegali oceany i życie w nich zawarte. Zdobył Oscara w 1957 roku dla najlepszego filmu dokumentalnego, co jeszcze bardziej przyczyniło się do zwiększenia zainteresowania podwodnym światem i sprzętem do nurkowania.

 

Podróże Calypso

Wyposażony w statek badawczy Cousteau mógł prowadzić długotrwałe ekspedycje, które pozwoliły na odkrycie wielu nieznanych wcześniej gatunków morskich i zbadania tajemniczych wraków. Statek ten stał się symbolem podwodnych badań i był kluczowym narzędziem w realizacji licznych filmów dokumentalnych, które przyniosły Cousteau międzynarodową sławę.

 

 

Habitaty podwodne

Jednakże jednym z najbardziej innowacyjnych projektów Cousteau były podwodne habitaty, znane jako Conshelf (Continental Shelf Station). To właśnie wówczas powstał  jeden z najbardziej znanych dokumentów Cousteau „Świat bez słońca”, który opowiada o zakładaniu baz Conshelf. 

Film ten zdobył w 1965 roku trzecią nagrodę Akademii w kategorii najlepszy film dokumentalny. Podmorskie laboratoria Conshelf I, II i III znajdowały się odpowiednio na głębokościach 10 metrów (około 30 stóp), 30 metrów (około 100 stóp) i 102,4 metra (około 336 stóp) na Morzu Śródziemnym w pobliżu Marsylii.

Laboratoria były miejscem przełomowych badań i eksperymentów, które przyczyniły się do rozwoju technologii nurkowania i zrozumienia podwodnego świata. Projekty były pionierskie i pokazywały, że długotrwałe życie i praca pod wodą są możliwe.

Bazy Conshelf, były częściowo finansowane przez francuskie koncerny naftowe zainteresowane badaniem dna morskiego. Cousteau, z czasem, zdecydował się skupić na ochronie przyrody, porzucając komercyjne badania dla koncernów. 

 

„Podwodny świat Jacques’a Cousteau”

W latach 1968–1976 Cousteau wyprodukował swój prawdopodobnie najbardziej znany telewizyjny serial dokumentalny „Podwodny świat Jacques’a Cousteau”,  trwał osiem sezonów, a narracja prowadzona była przez samego Cousteau, z jego charakterystycznym angielskim z francuskim akcentem.

Serial opisywał przygody załogi Cousteau i ich statku badawczego Calypso, a także obserwowane przez nich gatunki morskie. W skład załogi wchodzili jego synowie, Philippe i Jean-Michel.  Po raz kolejny „Podwodny świat Jacques’a Cousteau” zainspirował następne pokolenia nurków i biologów morskich, ukazując piękno i sekrety podwodnego świata.

 

Człowiek, który zmienił postrzegania podwodnego świata — Dziedzictwo Cousteau

Dziedzictwo Jacques’a-Yves’a Cousteau jest ogromne i wielowymiarowe. Jego prace przyczyniły się do powstania nowoczesnej oceanografii i ochrony środowiska morskiego. Cousteau był pionierem w dziedzinie eksploracji podwodnej, a jego  automat oddechowy jest używany do dziś.

Cousteau założył organizację Cousteau Society, w której szeregach do dziś jest ponad 50 000 członków  kontynuujących jego misję ochrony oceanów i edukacji na temat ich znaczenia dla naszej planety.

Jednakże jednym z najważniejszych osiągnięć Cousteau było zwrócenie uwagi świata na potrzebę ochrony oceanów. Jego prace badawcze i filmy dokumentalne uświadomiły ludziom, jak kruchy jest ekosystem morski i jak ważne jest jego zachowanie dla przyszłych pokoleń. 

 

 Za swoje wybitne osiągnięcia otrzymał m.in. prestiżowe nagrody:

1.  Odznaczony najwyższym francuskim odznaczeniem wojskowym i cywilnym, Legii Honorowej, które przyznawane jest za wybitne zasługi dla Francji. Otrzymał je za  osiągnięcia w dziedzinie nauki i technologii oraz za wkład w ochronę środowiska.

2. W 1961 roku od prezydenta Stanów zjednoczonych Johna Fitzgeralda Kennedy  otrzymał Złoty Medal od National Geographic Society za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eksploracji i dokumentacji podwodnego świata.

3. W 1977 roku UNESCO przyznało Cousteau Międzynarodową Nagrodę Pokoju za  wkład w promowanie pokoju i zrozumienia między narodami poprzez badania i filmy dokumentalne.

4.  W 1985 roku prezydent Stanów Zjednoczonych Ronald Reagan odznaczył Cousteau Prezydenckim Medalem Wolności, najwyższym cywilnym odznaczeniem w USA, za wkład w ochronę środowiska i edukację ekologiczną.

5.  Otrzymał również Order Złotej Arki, holenderskie odznaczenie przyznawane za wybitne zasługi w dziedzinie ochrony przyrody.

6. Francuski rząd uhonorował Cousteau tytułem Komandora Orderu Sztuki i Literatury za wkład w kulturę i sztukę poprzez filmy dokumentalne i książki.

Jacques-Yves Cousteau pozostawił po sobie niezatarte ślady w dziedzinie badań podwodnych i ochrony środowiska. Jego życie pełne było pasji, odkryć i innowacji, które zmieniły nasze postrzeganie oceanów. Jednakże dziedzictwo Cousteau to nie tylko wynalazki i filmy, ale przede wszystkim inspiracja do dalszych badań i ochrony naszego błękitnego świata. 

Dziś, w dniu jego urodzin, warto przypomnieć sobie o jego wkładzie w naukę i ochronę przyrody oraz kontynuować jego misję, dbając o nasze oceany i ich mieszkańców.

Źródło: Wikipedia, organizacja Cousteau Society facebook