W gęstych, ciemnych wodach oceanów żyje niezwykłe stworzenie, które od wieków fascynuje i terroryzuje ludzi. Od starożytnych czasów po współczesność, te intrygujące stworzenia były odpowiedzialne za niszczenie statków, zatapianie flot i powodowanie katastrof budowlanych. Mimo to, naukowcy od lat doszukiwali się odpowiedzi, w jaki sposób te stworzenia są w stanie wyrządzić takie szkody. Co sprawia, że są tak potężne i niszczycielskie?
Słuchaj w wersji audio
Robaki okrętowe
Teredo navalis od wieków stanowią zagadkę dla naukowców i inżynierów. Te niewielkie mięczaki, mimo swojego niepozornego wyglądu, mają zdolność niszczenia drewnianych konstrukcji morskich z niesamowitą wprost skutecznością. Zniszczyły starożytną grecką marynarkę wojenną, pomogły w obróceniu w proch statków Krzysztofa Kolumba, przyczyniły się do niszczenia hiszpańskiej Armady i spowodowały zapadnięcie się nabrzeży w Zatoce San Francisco do morza.
Jednak dopiero teraz, dzięki współpracy naukowców z Uniwersytetu Massachusetts Amherst, Uniwersytetu w Plymouth, Uniwersytetu Maine oraz UMass Chan Medical School, udało się odkryć ich sekret.
Tajemnica destrukcyjnych zdolności świdraka okrętowego
Zespół badawczy, kierowany przez Reubena Shipwaya i Barry’ego Goodella, skupił się na badaniu unikalnego narządu robaków okrętowych, zwanego tyflozolem.
Przypominający odwrócone wąsy Salvadora Dali tyflozol, znajduje się w przewodzie pokarmowym mięczaka. Wcześniejsze badania sugerowały, że narząd ten pełni jedynie funkcję mieszającą. Jednak dzięki zaawansowanym technikom mikroskopii genetycznej i analizie metagenomicznej, naukowcy odkryli, że tyflozol jest siedliskiem symbiotycznych drobnoustrojów zdolnych do wytwarzania enzymów trawiących ligninę – najtwardszą część drewna.
Znaczenie odkrycia
Lignina, będąca twardą, przypominającą zbroję substancja, otacza celulozowe włókna drewna, czyniąc je trudnym do strawienia. Mikrobiolodzy od dawna wiedzieli, że zwierzęta zdolne do trawienia ligniny, takie jak termity, posiadają w swoich jelitach symbiotyczne kolonie drobnoustrojów. Jednak przewód pokarmowy robaków okrętowych uważano za praktycznie sterylny. Odkrycie symbiontów bakteryjnych w tyflozolu robaków okrętowych nie tylko rozwiązuje długoletnią zagadkę, ale także otwiera nowe możliwości w biotechnologii.
Praktyczne zastosowania
Enzymy zdolne do trawienia ligniny mogą mieć szerokie zastosowanie w wielu dziedzinach. Firmy poszukują nowych enzymów, które będą w stanie efektywnie trawić oporne substraty, co może prowadzić do bardziej wydajnych procesów bio przemysłowych. Odkrycie naukowców może przyczynić się nie tylko do rozwoju nowych technologii, ale i do usprawnienia dotychczasowych metod konserwacji w ochronie zabytków, których nasz robak jest jednym z głównych problemów.
Źródło: sciencedirect