Morze Czarne skrywa prawdziwe skarby archeologiczne. Dla badaczy stanowi jedno z najlepszych miejsc przechowywania artefaktów na świecie.
Międzynarodowy zespół zajmujący się archeologią morską Morza Czarnego (MAP) od 2015 roku etapami przeprowadza archeologiczne i geofizyczne badania dna morskiego. Do roku 2017 odkryto 40 wraków statków z okresów m.in. imperium rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego.
Większość z nich jest właściwie prawie nietknięta, niczym zatrzymana w czasie 1300 lat temu. Tegoroczne badana zaowocowały kolejnymi odkryciami, dwudziestoma następnymi wrakami.
Warto przeczytać:
Najciekawszym z nich okazał się idealnie zachowany, z powodu warunków panujących w „martwej strefie” Morza Czarnego, prawie kompletnie nietknięty wrak greckiego statku handlowego sprzed 2400 lat. Wraz z masztem, ławkami wioślarskimi, rumplem i sterem nadal znajdującymi się na miejscu.
Wrak spoczywający na głębokości 1800 metrów przypomina konstrukcją statek namalowany na starożytnej greckiej wazie znanej jako „Odyseusz i syreny”, znajdującej się obecnie w Muzeum Brytyjskim. Przedstawiona na niej scena opisana w „Odysei” Homera, pokazuje statek i przywiązanego do jego masztu Odyseusza króla Itaki, wsłuchującego się w śpiew syren, podczas słynnej podróży morskiej do domu, po wojnie z Troją.
Wiele statków nosi cechy, znane jedynie z piśmiennych przekazów czy obrazów, ale do tej pory nigdy nie znaleziono tak widocznych podobieństw.
Badania datowania wieku statku, potwierdzają pochodzenie z okresu 400 wieku p.n.e, czyniąc go najstarszym nietkniętym wrakiem znanym ludzkości. Najstarszy jak dotąd odkryty wrak ma ponad 3000 lat, niestety zachowały się tylko jego fragmenty.
Zobacz także: ARCHEOLOGIA PODWODNA
- Wrak statku z pestkami oliwek sprzed 1100 lat odkryty u wybrzeży Turcji
- Podwodne badania pozostałości portu morskiego w Asini
- Unikalny wrak okrętu z XV wieku odkryty u wybrzeży Szwecji
- Zanieczyszczenia chemiczne ze zrzutowisk amunicyjnych w Morzu Bałtyckim – problem na 800 lat
- Dziewięć wraków z I wojny światowej odkrytych u wybrzeży Maroka
- Wrak Vital de Oliveira znaleziony u wybrzeży Rio de Janeiro
- 30 000 monet z czasów rzymskich znalezione przez płetwonurków w wodach Sardynii
- Ulepszanie jakości obrazu pod wodą w czasie rzeczywistym!
- Sea Search Armada kontra Kolumbia — kolejna próba uzyskania praw do wraku galeonu San José
- Starożytne marmurowe popiersie z jeziora Nemi
Statek wykorzystywany był prawdopodobnie do transportu towarów handlowych. Na pokładzie znajdowało się od 15 do 25 mężczyzn, natomiast przyczyną zatonięcia mógł być sztorm.
Najczęściej czytane:
Zdaniem odkrywców wrak powinien pozostać na dnie, ze względu na niemożność wydobycia go w całości, jak i na koszty.
MAP podczas kilku lat badań odnalazł w sumie 67 wraków.
Cmentarzysko, które zostało przez nich odkryte, to w większości wraki w prawie idealnym stanie. Rzeźby w drewnie na niektórych z nich nadal pozostają nietknięte przez czas. Informacje dotyczące szczegółów i ich lokalizacja ze względu na bezpieczeństwo oczywiście utrzymywane są w tajemnicy.
Zobacz także:
Warunki panujące w wodach Morza Czarnego poniżej 150 metrów praktycznie całkowicie eliminują formy życia. Dzięki czemu znalezione wraki, jak i ładunki uległy konserwacji. Na wielu z nich znajdują się nietknięte konstrukcje, czy wyposażenie, dziś znane tylko z przekazów piśmiennych i ilustracji.
Kierownik projektu, profesor Jon Adams z Uniwersytetu Southampton, powiedział: „Ten zbiór składa się z jednego z najwspanialszych podwodnych muzeów statków i marynarzy na świecie”.
Podczas wypraw naukowych MAP na morskim statku „Stril Explorer„ wykorzystuje się najbardziej zaawansowane podwodne systemy badawcze na świecie, w tym m.in. dwa zdalnie sterowane pojazdy typu ROV, do badania dna morskiego. Jeden zoptymalizowany do fotografii 3D w wysokiej rozdzielczości, i drugi, Surveyor Interceptor.
Interceptor posiada cały pakiet instrumentów geofizycznych, a także światła, kamery o wysokiej rozdzielczości i skaner laserowy.
Odkryte przez zespół wraki datują się głównie na okres imperium rzymskiego, bizantyjskiego i osmańskiego. Po roku 1453, kiedy Turcy Osmańscy zajęli Konstantynopol — i zmienili nazwę na Stambuł — Morze Czarne było właściwe niedostępne dla handlu zagranicznego.
Prawie 400 lat później, w 1856 roku, traktat paryski ponownie otworzył morze na handel wszystkich narodów.
Zespół MAP ds. Morza Czarnego składa się z naukowców z Centrum Archeologii Morskiej Uniwersytetu w Southampton (CMA), którzy nawiązali formalne partnerstwo z bułgarskim Narodowym Instytutem Archeologii z Muzeum i Bułgarskim Centrum Archeologii Podwodnej (CUA). Współpracują z Uniwersytetem Södertörn ze Szwecji, Uniwersytetem Connecticut, USA; Greckim Centrum Badań Morskich, oraz MMT.
Źródło: Southampton, MAP
Zobacz także: NEWS
Jak górnictwo głębinowe zmienia ekosystemy oceaniczne?
Górnictwo głębinowe to nowoczesna forma eksploatacji zasobów naturalnych, która budzi coraz więcej pytań i kontrowersji. Wydobycie polimetalicznych konkrecji z dna oceanicznego, choć może zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na metale krytyczne, takie jak nikiel, kobalt czy miedź, niesie za sobą ryzyko trwałych zmian w ekosystemach głębinowych. Badania prowadzone w strefie Clarion-Clipperton na wschodnim Pacyfiku dostarczają cennych danych […]
Wody greckiej wyspy Antykithira skrywały wrak bombowca RAAF Baltimore
Bombowiec Baltimore Królewskich Australijskich Sił Powietrznych (RAAF), który zaginął podczas misji bojowej w grudniu 1943 roku, został odnaleziony u wybrzeży greckiej wyspy Antykithira. Lokalizacja wraku samolotu Baltimore FW282, na głębokości 61 metrów przez grecką grupę nurków technicznych AegeanTec, kończy 82 lata niepewności co do losów trzech członków załogi z Australii, Nowej Zelandii i Wielkiej Brytanii. […]
Geo-Sense kluczem do zrozumienia tajemnic dna morskiego
Dno morskie odgrywa kluczową rolę w funkcjonowaniu ekosystemów oceanicznych oraz w zapewnieniu bezpieczeństwa infrastruktury podwodnej. Mimo jego znaczenia, procesy geologiczne, które kształtują to środowisko, pozostają w dużej mierze niepoznane. W odpowiedzi na te wyzwania naukowcy z MBARI (Monterey Bay Aquarium Research Institute) opracowali innowacyjny system Geo-Sense, który wykorzystuje technologię rozproszonego wykrywania akustycznego (DAS). Ten przenośny […]
Rekiny giną w alarmującym tempie, czy zakazy połowów wystarczą?
Rekiny, jako jedne z najważniejszych drapieżników oceanicznych, odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu równowagi ekosystemów morskich. Niestety, ich populacje na całym świecie są zagrożone wyginięciem. Głównym powodem jest działalność człowieka, w szczególności połowy komercyjne, które prowadzą zarówno do celowego, jak i przypadkowego łapania tych zwierząt. Badania wskazują, że zakazy retencji, narzucające wypuszczanie złowionych rekinów, mogą zmniejszyć […]
Identyfikacja ryb na podstawie dźwięków – sieć neuronowa wspiera badania raf koralowych
Rafy koralowe to jedne z najbardziej zróżnicowanych ekosystemów na świecie, będące domem dla tysięcy gatunków ryb i organizmów morskich. Jednak ich przyszłość jest zagrożona przez zmiany klimatu i działalność człowieka. Naukowcy z Woods Hole Oceanographic Institution opracowali nowatorskie rozwiązanie – połączenie pasywnego monitoringu akustycznego z siecią neuronową, które umożliwia identyfikację dźwięków ryb na podstawie nagrań […]
Utracony wpływ wielkich wielorybów – jak migracje humbaków kształtują oceany
Wieloryby, największe ssaki na Ziemi, odgrywają niezwykłą rolę w utrzymaniu równowagi oceanicznych ekosystemów. Ich migracje liczące tysiące kilometrów, od zimnych wód bogatych w składniki odżywcze, takich jak Alaska czy Antarktyda, do tropikalnych rejonów Hawajów i Kostaryki, nie tylko zachwycają, ale także wspierają życie w oceanach. Dzięki swoim wydalinom wieloryby przenoszą tony azotu, fosforu i innych […]
Wrak statku z pestkami oliwek sprzed 1100 lat odkryty u wybrzeży Turcji
U wybrzeży Turcji, w pobliżu wyspy Besmi w regionie Antalyi, archeolodzy odkryli wrak statku handlowego sprzed 1100 lat. Ten wyjątkowy zabytek, datowany na IX-X wiek naszej ery, kryje w sobie nie tylko cenne amfory wypełnione oliwą z oliwek, ale również pestki oliwek – znalezisko, które po raz pierwszy odnotowano w podwodnych badaniach na tureckim wybrzeżu. […]
Światowy Dzień Oceanów 2025 – zgłoś swoje zdjęcie do konkursu fotograficznego!
Światowy Dzień Oceanów ONZ, obchodzony corocznie 8 czerwca, to wyjątkowa okazja do podkreślenia znaczenia oceanów dla naszej planety. W ramach tegorocznych obchodów Organizacja Narodów Zjednoczonych zaprasza do udziału w 12. dorocznym konkursie fotograficznym, którego celem jest ukazanie piękna i różnorodności oceanów oraz zwrócenie uwagi na ich ochronę. Konkurs, otwarty dla wszystkich, łączy w sobie sztukę fotografii z […]
Podwodne badania pozostałości portu morskiego w Asini
Międzynarodowy zespół archeologów podwodnych odkrył fragmenty infrastruktury portowej, które rzucają nowe światło na historię handlu śródziemnomorskiego. Badania nie tylko potwierdziły istnienie zaawansowanych struktur architektonicznych, ale również dostarczyły wskazówek dotyczących przyszłych prac eksploracyjnych. Odkrycie starożytnego portu morskiego w Asini Podczas kampanii archeologicznej niedaleko nadmorskiej miejscowości Tolo w Grecji zespół ekspertów skoncentrował swoje działania na północno-zachodnim skraju zatopionej […]
Unikalny wrak okrętu z XV wieku odkryty u wybrzeży Szwecji
W wodach Landfjärden na południe od Sztokholmu morscy archeolodzy dokonali przełomowego odkrycia. Wrak 5, bo tak nazwano znalezisko, to najstarszy potwierdzony statek zbudowany metodą karaweli w regionie nordyckim. Ten XV — wieczny okręt stanowi pomost między średniowiecznym a nowoczesnym budownictwem okrętowym. Odkrycie to rzuca nowe światło na historię szwedzkiego szkutnictwa i jego ewolucję w odpowiedzi […]
