David Shalom, izraelski pływak odkrył magiczny marmurowy dysk podczas swojej regularnej porannej kąpieli w Morzu Śródziemnym. Doskonale wiedząc, iż w okolicy znajdowało się wiele wraków statków z czasów starożytnych, postanowił zgłosić swoje odkrycie Izraelskiemu Urzędowi Starożytności.
Eksperci potwierdzili przynależność znaleziska do okresu historycznego poprzez porównanie rysunków na znalezionych artefaktach oraz źródeł pisanych z tamtego czasu. Odkrycie to jest szczególnie ciekawe ze względu na powszechność jego wzoru na dziobach statków w starożytnych czasach, który miał na celu chronić przed złym okiem oraz zazdrością. Dysk ten był używany jako talizman na statkach morskich, chroniąc je przed złymi duchami, zaklęciami czarownic oraz nieszczęściami. Jego wiek szacuje się na niemalże 2500 lat, co można określić dzięki analizie ceramiki, mozaik i starożytnych monet z IV i V wieku pne.
Warto przeczytać:
Mimo że od odkrycia dysku minęło ponad 10 lat, ostatnie badania nadal dostarczają wielu ciekawych informacji. Odnalezienie tego dużego, białego marmurowego dysku o średnicy 20 cm, płaskiego z jednej strony i zakrzywionego z drugiej, z centralną wnęką i śladami farby pojawiającej się jako dwa kółka wokół środka, jest niezwykle ważne. Dysk dostarczył nie tylko wiedzy na temat praktyk obrzędowych i wierzeń starożytnych żeglarzy, ale także pozwolił badaczom zagłębić się w historię tego regionu. Istnieje wiele odniesień do talizmanów przeciwko złemu oku w starożytnych tekstach, co potwierdza ich dużą rolę w tamtejszej kulturze.
Historia samego miejsca odkrycia dysku jest równie ciekawa co sam artefakt, bowiem Yavne – Yam jest fascynującym obszarem badań archeologicznych, który odsłania wiele tajemnic sprzed tysięcy lat. Na podstawie dziesięcioleci pracy naukowej, które obejmowały zarówno wykopaliska na lądzie, jak i pod wodą, odkryto, iż miejsce to było zasiedlone przez około 5000 lat.
Yavne-Yam zostało po raz pierwszy zasiedlone w środkowej epoce brązu. To oznacza, że pierwsi mieszkańcy osiedlili się tutaj około 4500 lat temu. Jednak osada istniała aż do średniowiecza, co sugeruje, że była to ważna miejscowość przez wiele stuleci.
Najczęściej czytane:
Interesujące jest również znajdujące się w pobliżu starożytnej osady naturalne, osłonięte kotwicowisko, które jest chronione przez skaliste cyple. Przez stulecia było idealnym miejscem dla statków, choć biorąc pod uwagę liczbę wraków, niebezpieczne do żeglugi.
W latach 80. Jednostka Archeologii Morskiej IAA przeprowadziła szereg nurkowań podwodnych w okolicach portu Yavne-Yam, co zaowocowało odkryciem niezwykłej kolekcji ruin i artefaktów pochodzących z kilku zatopionych wraków statków. Badane wraki wyraźnie służyły celom handlowym lub rybackim.
Archeolodzy odnaleźli wiele cennych artefaktów, w tym kotwice różnych rozmiarów wykonane zarówno z kamienia, jak i z metalu. Dodatkowo odkryto różnorodny sprzęt i akcesoria wędkarskie, ołowiany piec do gotowania, kamienie szlifierskie, kamienne misy, groty strzał z brązu oraz bogatą kolekcję ceramiki, zawierającą słoje do przechowywania, miski i garnki do gotowania.
Jednym z najbardziej fascynujących odkryć podczas tych eksploracji było znalezienie dziesiątek artefaktów wykonanych ze złota. Wśród nich znalazły się kolczyki oraz koraliki, które dowodzą wysokiej wartości i znaczenia, jakie miała to surowców dla ówczesnych społeczności morskich. Złoto było wyjątkowo pożądanym materiałem zarówno do celów ozdobnych, jak i handlowych, co świadczy o istotnym wymiarze ekonomicznym i kulturowym handlu morskiego w tym regionie.
Źródło: Izraelski Urząd Starożytności/facebook
