Vis – Stalowy raj dla nurków

Idealne miejsce do nurkowania?
Niby prosta sprawa, a jednak… Czy wybrać piękne widoki lazurowych głębin? Czy może zimne, lecz wrakowe wody Bałtyku? Zawsze jest jakieś, ale…

 

Tekst:
Jacek Trembowelski
IANTD TMX Instruktor

fot.: Piotr Stós
www.nautica.pl

 

 

Albo za daleko, albo pogoda nieodpowiednia, albo woda za zimna, albo za drogo. W przypadku początkującego nurka wybór miejsca do nurkowania wydaje się dużo prostszy, ponieważ każde jest nowe, pociągające i nieznane.

 

 

Jednak wraz z rosnącym doświadczeniem nurkowym decyzja staje się trudniejsza, ponieważ naszym celem przestaje być kolejne szkolenie – chcemy wreszcie móc wykorzystać w pełni swoje umiejętności i zwiedzać niesamowite podwodne atrakcje. Zanim jednak pełni optymizmu zdecydujemy się na te czy inne wody, zastanówmy się, ponieważ warto dokonać chłodnej kalkulacji.

 

 
Planujmy tak, aby czas spędzony nad i pod wodą był przyjemnością, a nie kolejnym burzliwym doświadczeniem. Oczywiście zawsze istnieje szansa na obejrzenie z plaży sztormu na Bałtyku po przejechaniu kilkuset kilometrów samochodem.

  Poświęcenie czasu na przygotowania, dokładne porównanie warunków i kosztów oferty przyniesie nam same korzyści, a często także zaskakujące wnioski. Kiedyś mój kolega wyliczył, że jedno udane nurkowanie w jaskiniach Florydy, może być tańsze niż jedno udane nurkowanie na zaawansowanych wrakach w Bałtyku. Wówczas śmiałem się z jego obliczeń przez tydzień, uważając go za wariata, ale teraz wiem, że miał rację. Często pozornie droższe czy trudniejsze plany po dokładnej analizie okazują się korzystniejszym rozwiązaniem. 

Im dłużej nurkuję, tym lepiej rozumiem, jakie warunki musi spełniać miejsce, pod kątem którego szykujemy wyjazd. Rozważając wyprawę, staram się wybrać nurkowiska spełniające jak najwięcej kryteriów warunkujących nie tylko komfort i bezpieczeństwo, ale i optymalne rozwiązania logistyczne.

 

W tym roku mój wybór padł ponownie na Chorwację.  Bogatszy o doświadczenia z poprzednich wyjazdów, postawiłem tylko i wyłącznie na wyjazd techniczny. I tak oto trafiłem na wyspę Vis, do polskiej bazy Nautica.

 

Transport kontra bagaż płetwonurka

Odległość z Warszawy do miejsca docelowego to około 1500 km, czyli jest możliwa do pokonania  samochodem, nawet w ciągu jednego dnia. Biorąc pod uwagę standard dróg, które im bliżej Chorwacji tym lepsze, to dobre rozwiązanie pozwalające na zabranie sprzętu nurkowego, praktycznie bez ograniczeń. W erze nurkowań rebreatherowych to bardzo istotny punkt planowania.

Możemy zabrać swojego reba, butle, swój odpowiednio skonfigurowany balast czy stosowną ilość absorbentu, aby nie narażać się na niepotrzebne koszty na miejscu.  Nie musimy się również obawiać, że nasz bagaż zaginie gdzieś na lotnisku albo zostanie uszkodzony czy też będziemy musieli się tłumaczyć, że głowica reba lub latarki to nie bomba. Na wyspę Vis, nasze miejsce docelowe, dostajemy się po około dwugodzinnej podróży promem, który odpływa dwa razy dziennie, rano i wieczorem, ze Splitu.

 

Czy wybór polskiej bazy ma zalety?

Nurkowałem w wielu bazach na świecie, słyszałem mnóstwo opinii o bazach zarówno polskich, jak i zagranicznych… Moim zdaniem polska baza to zaleta. Z łatwością zasięgniemy o niej opinii, ponieważ odwiedza ją wielu rodaków. Łatwiej też jest porozumieć się przed wyjazdem i już w czasie jego trwania, gdyż personel bazy zna nasze, polskie przyzwyczajenia.  Baza mieści się przy hotelu Issa, kilkanaście metrów  z od niewielkiej plaży.

 Do dyspozycji mamy suszarnie na skafandry, magazyn butli, sprężarkownie i przestronne zadaszone pomieszczenie, w którym zbieramy się na nurkowanie i skręcamy sprzęt albo po prostu odpoczywamy, serfując po necie przez Wi-Fi.

Doskonała atmosfera sprawia, że po nurkowaniach goście nie rozjeżdżają się do swoich kwater, lecz zostają w bazie, gdzie toczy się wieczorne życie towarzyskie, podsycane zorganizowanymi pokazami zdjęć podwodnych czy prezentacjami ekspedycji nurkowych.

 

 

Stalowy raj dla nurków

Do 1989 roku wyspa Vis stanowiła bazę wojskową, więc dostęp do niej, szczególnie dla obcokrajowców, był ograniczony.  Dlatego też obecnie możemy cieszyć się tak dobrze zachowaną i niezniszczoną przyrodą zarówno pod wodą, jak i na lądzie. Znaczną odległość od stałego lądu gwarantuje bardzo dobrą widoczność pod powierzchnią.

 

Kilkanaście wraków leżących wokół wyspy na różnych głębokościach, często zachowanych w bardzo dobrym stanie, pozwala nam na bardzo ciekawe nurkowania.

Ponieważ wraki w okolicy wyspy są zidentyfikowane, możemy nasze plany wzbogacić o poznanie historii i przyczyn zatonięcia statków.

 

 

 

Uzbrojony Ursus

Na mnie największe wrażenie zrobiły nurkowania na wraku uzbrojonego holownika Ursus, leżącego na głębokości od 45 m do 63 m .  Zatonął ostrzelany przez brytyjski okręt podwodny na początku II wojny światowej. Wrak spoczywa na równej stępce, na niewielkim stoku, pochylony dziobem w dół. 

 

 

Poza zwalonym kominem na wraku nie widać większych zniszczeń.

 

 

 

Malownicze działo na dziobie, windy kotwiczne, otwarty właz do pomieszczeń na rufie i korytarze wzdłuż burt na śródokręciu pełne ryb – w lekkim półmroku panującym na wraku – pozostawiły niezapomniane wspomnienia.

 

 

 

 

 

Dodatkowej adrenaliny podczas jednego z nurkowań dostarczał nam bardzo silny prąd od powierzchni aż po dno, utrudniający zarówno zwiedzanie wraku, jak i samą dekompresję.

 

 

 

 

 

Parowiec Vassilios

Statek ten zatonął w wyniku błędu nawigacyjnego, ale jego kadłub zachował się w całości, dzięki czemu możemy podziwiać 104-metrowy wrak w bardzo dobrym stanie.

 

 

 

 

 

 

Leży względnie płytko, na głębokości od 20 m do 55 m, co pozwala na dłuższe nurkowania bezdekompresyjne.  Możemy zwiedzać obszerne ładownie, w których przewożono węgiel, a ogromne kotwice, maszt, komin i śruba wraku stanowią wdzięczny temat dla fotografów.

 

 

 

Niewielka głębokość daje dobry dostęp do wraku promieniom słonecznym, a to z kolei owocuje obfitością podwodnej flory; wrak jest cały porośnięty gąbkami i zasiedlony przez wiele gatunków ryb.

 

 

 

 

Brioni

Przyczynę zatonięcia tego statku pasażersko-turystycznego również stanowiły błędy nawigacyjne oraz sztormowa pogoda.

Zatonął na głębokości od 40 do 65 metrów.

 

 

 

 

Transportował tytoń i wino. Duże możliwości eksploracji wraku daje 68 m jego długości.

Jest on pełen przestronnych pomieszczeń, do których możemy zaglądać, w dobrym stanie zachowały się pełne uroku konstrukcje barierek wokół burt i nadbudówek. 

 

 

 

 

► Panujący na wraku półmrok robi niesamowite wrażenie.

 

 

 

 

 

 

 

►Vis przyciąga także wrakami dwóch bombowców: B-24 (40 m) i B-17 (73 m).

 

 

►Wrak B-17 jest uznany za najlepiej zachowany wrak tego typu.

 

 

 

 

► B-24 – 40 metrów głębokości.

 

 

Wyspa Vis

To idealne miejsce dla zainteresowanych nurkowaniem z brzegu. Wybrzeże wyspy opada pod wodę stromymi ścianami pełnymi życia i kolorów, podwodnych wąwozów, niewielkich kawern i gorgonii. Również amatorzy archeologii znajdą tutaj coś dla siebie, nurkując na płytko położonych stanowiskach archeologicznych albo na pozostałościach wraku XVIII-wiecznego brygu na głębokości około 50 m.

Standardowy pakiet nurkowy to 5 dni – moim zdaniem to stanowczo za mało, dlatego zdecydowaliśmy się na 7 dni nurkowych.

Jednak i to nie wystarczyło, żeby spokojnie nasycić się bogactwem wraków. Wszystko wskazuje na to, że będę musiał tam wrócić jeszcze przynajmniej raz, by wykorzystać potencjał wrakowy wyspy Vis.

 

Wraki w pobliżu wyspy Vis:
► Ursus – 63 metry głębokości
► Vassilios – 55 metrów głębokości
► Brioni – 65 metrów głębokości
► B-17 – 73 metry głębokości
► B-24 – 40 metrów głębokości
► Lovac – 80 metrów głębokości
► Teti – 36 metrów głębokości
► Fortunal – 55 metrów głębokości