Ryby rafowe odgrywają kluczową rolę w ekosystemach morskich, zapewniając bezpieczeństwo żywnościowe, kontrolę wzrostu wodorostów czy choćby produkcję piasku na plaże. Są one nie tylko istotnym elementem bioróżnorodności, ale także przynoszą szereg korzyści ludziom i ekosystemom raf koralowych. Nowe badania pokazują znaczące transformacje w społecznościach ryb na Wielkiej Rafie Koralowej, największym na świecie ekosystemie raf koralowych.
Życie morskie na rafie
Warto przeczytać:
Wielka Rafa Koralowa, największy na świecie ekosystem raf koralowych, zmaga się z wieloma problemami, z których część, jak choćby bielenie koralowców czy cyklony, stały się bardziej gwałtowne i częstsze w ostatnich dekadach. Ekstremalny stres cieplny spowodował sześć masowych zdarzeń bielenia koralowców na Wielkiej Rafie Koralowej w latach 1998–2022, a kolejny w 2024 r. Do tego jeszcze doszły burze tropikalne, zanieczyszczenie wody czy epidemie rozgwiazdy cierniowej.
Transformacje społeczności ryb
Zespół badawczy przeanalizował dane z długoterminowego programu monitorowania Australian Institute of Marine Science (AIMS), który obejmuje badania ryb i koralowców obejmujące okres trzech dekad od 1995 do 2022 r. Badania AIMS obejmują ponad 1200 km wzdłuż Wielkiej Rafy Koralowej. Odkrycia pokazują, że społeczności ryb Wielkiej Rafy Koralowej znacznie różnią się od tych z lat 90., a tempo zmian wzrosło. Odkrycia te rodzą pytania o to, w jaki sposób znane od dawna wzorce rozprzestrzeniania się życia na Ziemi wydają się zmieniać.
Najczęściej czytane:
Gradient różnorodności szerokości geograficznej
Jednym z najlepiej udokumentowanych wzorców życia na Ziemi jest to, jak liczba gatunków wzrasta w miarę zbliżania się do równika. Ten wzór, znany jako „gradient różnorodności szerokości geograficznej”, podlegał na przestrzeni lat wahaniom. W najbardziej wysuniętych na północ częściach Wielkiej Rafy Koralowej, które są najbliżej równika, liczba różnych gatunków ryb, w szczególności gatunków wszystkożernych, planktonożernych i roślinożernych, zmalała. Natomiast grupy troficzne wzrosły w najbardziej wysuniętych na południe sektorach Wielkiej Rafy Koralowej, co rodzi pytania o inne potencjalne konsekwencje dla funkcjonowania tego ekosystemu.
Zmiany w składzie społeczności ryb
Badacze odkryli, że społeczności ryb nieustannie się zmieniają, ponieważ gatunki ryb zastępują inne, szczególnie w odpowiedzi na zaburzenia. A ponieważ zaburzenia stają się coraz powszechniejsze, tak samo te zmiany w społecznościach ryb. Javier González-Barrios, główny autor badania i doktorant na Uniwersytecie Lancaster, powiedział: „Nasze odkrycia pokazują, jak długotrwałe i trwałe zmiany zachodzą w bioróżnorodności Wielkiej Rafy Koralowej wraz ze wzrostem zakłóceń spowodowanych przez takie czynniki, jak zmiana klimatu. Odkrywamy, że społeczności ryb zamieszkujące Wielką Rafę Koralową zmieniły się znacząco od początku monitorowania w latach 90., zarówno pod względem liczby gatunków, jak i ich składu, i nadal się zmieniają w miarę wzrostu presji na system rafowy”.
Znaczenie ochrony ekosystemu
Ochrona tego unikalnego ekosystemu jest kluczowa nie tylko dla zachowania bioróżnorodności, ale także dla zapewnienia korzyści, jakie przynosi on ludziom. Ryby rafowe odgrywają niezwykle ważną rolę w ekosystemach morskich. Wielka Rafa Koralowa, będąca największym na świecie ekosystemem raf koralowych, przechodzi znaczące zmiany w obliczu zmian klimatycznych i innych nacisków spowodowanych przez człowieka. Nowe badania ujawniają, że różnorodność koralowców, a nie ich ilość, odgrywa kluczową rolę w określaniu różnorodności ryb na rafie. Ochrona tego ekosystemu jest niezbędna dla zachowania bioróżnorodności i korzyści, jakie przynosi on ludziom.
Źródło: Lancaster University
